Urlop, czas relaksu i odkrywania nowych miejsc, wiąże się z korzystaniem z różnorodnych usług – takich jak noclegi w hotelu, posiłki w restauracjach, wycieczki z przewodnikiem. W wielu krajach nieodłącznym elementem okazywania zadowolenia z obsługi są napiwki. Jednak zasady ich dawania różnią się w zależności od kultury i lokalnych zwyczajów. Sprawdź, ile napiwku wypada zostawić w restauracji, a gdzie nie jest on nawet oczekiwany.

Spis treści:

• Coperto – napiwki we Włoszech
• Napiwki w Hiszpanii 
• Napiwki w Grecji
• Napiwki w Chorwacji
• Bakszysz – muzułmański napiwek
• Napiwki w Egipcie
• Napiwek w Turcji
• Napiwki w Polsce
• Ile daje się napiwku podczas urlopu? Podsumowanie

Coperto – napiwki we Włoszech

W słonecznych Włoszech, podobnie jak w Polsce, napiwki (wł. la mancia) nie są obowiązkowe, a jedynie mile widziane. Jeśli pozytywnie zaskoczyła Cię szybka realizacja zamówienia w restauracji lub kawiarni, możesz zostawić ok. 10-15% wartości rachunku lub zaokrąglić kwotę w górę jako wyraz zadowolenia z wykonanej usługi. Będąc we Włoszech, sprawdź jednak, czy na otrzymanym rachunku nie widnieje pozycja coperto. Jest to wliczona już w cenę stała opłata za nakrycie (nie jest to jednak napiwek dla kelnera). Dlatego niech nie zdziwi Cię, gdy do zamówionej kawy, którą wypijesz w restauracyjnym ogródku, zostanie doliczone coperto w wysokości 1-2 euro. Takiej opłaty możesz uniknąć, gdy “małą czarną” wypijesz na stojąco przy barze. 

Choć pozostawianie napiwków w innych punktach obsługi nie jest we Włoszech ogólnie przyjętym zwyczajem, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby zostawić euro lub dwa w ramach zadowolenia za skorzystanie z usług w takich miejscach jak:

• puby – tu napiwki nie są zbyt częste, ale możesz w ten sposób docenić supersmak drinka;
• hotele – możesz 1-2 euro zostawić pokojówce, portierowi lub bagażowemu;
• taksówka – zaokrąglij kwotę za kurs, jeśli taksówkarz na przykład pomógł Ci zapakować bagaże;
• lokalny przewodnik – jeśli chcesz nagrodzić jego wyjątkowe zaangażowanie, to wręcz mu kilka euro napiwku.

A co z napiwkiem przy płatności kartą? W większości krajów – czy to we Włoszech, czy to w Turcji – rzadko jest możliwość doliczenia go do takiej transakcji. Gotówka w drobnych nominałach jest wówczas niezastąpiona.

Napiwki w Hiszpanii 

Hiszpanie mają podobne podejście do napiwków jak Włosi, to znaczy nie są one nigdzie obowiązkiem, a jedynie miłym gestem, i dotyczy to bardziej większych, turystycznych miast – Barcelony lub Madrytu. Warto natomiast podkreślić, że niektóre restauracje w Hiszpanii doliczają do rachunku stałą opłatę serwisową (servicio incluido). Jeżeli chodzi natomiast o typowy napiwek dla kelnera, to częstą praktyką jest zaokrąglanie kwoty rachunku w górę. Z kolei w tapas barach rzadko można spotkać się z napiwkami. A co z osługą hotelową? Bagażowemu, pokojówce lub recepcjoniście również możesz zostawić 1-2 euro, aby nagrodzić w ten sposób dodatkową wymianę pościeli, pomoc w dostarczeniu bagażu lub inną uprzejmość. 

Napiwki w Grecji 

W kraju bogów, słońca i oliwek, czyli Grecji, teoretycznie nie ma żadnych wymagań związanych z napiwkami. Choć trzeba przyznać, że są one tu bardziej oczekiwane niż w innych krajach południowej Europy. W restauracjach i kawiarniach przy mniejszych zamówieniach możesz zaokrąglić kwotę rachunku w górę, a przy większych doliczyć jako napiwek 5-10% wartości zamówienia. Gotówkę zostaw w płatniku kelnerskim lub wręcz bezpośrednio kelnerowi „do ręki”. Co ważne, do rachunków w greckich restauracjach nie dolicza się opłaty serwisowej. Pamiętaj również, że drobny napiwek możesz zostawić obsłudze w hotelu. Na pewno będzie to miły gest z Twojej strony.

Napiwki w Chorwacji 

Ile napiwku daje się w malowniczej Chorwacji? Jak podaje portal chroatia.hr, Chorwaci nie oczekują napiwków, a decyzję o jego wręczeniu powinien podjąć indywidualnie każdy podróżujący. Jeśli jesteś zadowolony z obsługi w restauracji, kawiarni lub pubie, to wystarczy, że przy mniejszych zamówieniach, zaokrąglisz w górę kwotę na rachunku. Przy większym zamówieniu zostaw kelnerowi dodatkowe 10-15% sumy z paragonu. Jeśli zechcesz, możesz obsłudze hotelowej podziękować za miły i komfortowy pobyt napiwkiem w wysokości 3-5 euro.  

Bakszysz – muzułmański napiwek

Bakshish (wym. bakszysz), słowo pochodzi z języka perskiego, to obowiązujący w krajach Bliskiego Wschodu i północnej Afryce zwyczaj dawania napiwków. Ma on nawiązywać do muzułmańskiej reguły dzielenia się dobrami z biednymi. Można go więc uznać za pewną formę jałmużny. O bakshish usłysz na wakacjach m.in. w Egipcie i Turcji. 

Napiwki w Egipcie 

Egipt, kraj faraonów i piramid, słynie nie tylko z bogatej historii, ale także z silnie zakorzenionego zwyczaju wręczania bakshishu. Napiwki są tu powszechną formą wyrażania wdzięczności w wielu codziennych sytuacjach. Warto przy tym pamiętać, że średnie wynagrodzenia w Egipcie są niskie, więc napiwki są w stanie „podreperować” domowy budżet niejednego pracownika tutejszej branży turystycznej. 

Tradycyjny bakshish najlepiej wręczać w formie banknotu, a nie monet. Chociaż lokalna waluta zawsze się przyda, zabierz ze sobą do Egiptu koniecznie dolary. Napiwek w wysokości jednego dolara to powszechnie przyjęta kwota za drobne usługi.

CIEKAWOSTKA

W Egipcie napiwki w monetach euro są niechętnie przyjmowane, ponieważ występuje problem z ich wymianą w kantorze. Dlatego po przylocie lepiej wymienić część euro na funty egipskie.

Komu zatem wręczyć pierwszego dolara? Na początek – kierowcy, który dowiezie Cię z lotniska do hotelu. Napiwku może również oczekiwać: 

• bagażowy – jeśli masz więcej bagaży (na przykład podczas rodzinnych wakacji), to możesz wręczyć nawet dwa dolary,
• pokojówka – dolara za sprzątanie zostaw na łóżku, a za wymianę ręczników w łazience,
• pracownik recepcji – na przykład za zamówienie taksówki,
• taksówkarz – w tym przypadku cenę za kurs ustal z góry i na koniec dolicz napiwek,
• przewodnik wycieczki fakultatywnej – za wiedzę i pomoc,
• pracownik publicznej toalety – chociażby za podanie papieru.

A ile napiwku w restauracjach? Bakshish w egipskich lokalach gastronomicznych jest niemal obowiązkowy i wynosi ok. 10–15% wartości rachunku. Sprawdź jednak, czy opłata serwisowa (service charge) nie została już doliczona. Jeśli nie – wręcz napiwek kelnerowi bezpośrednio „do ręki”.

Pamiętaj, że dawanie bakshishu to integralna część egipskiej kultury. Warto się na to przygotować i traktować ten zwyczaj jako wyraz wdzięczności za świadczone usługi.

Napiwek w Turcji 

W Turcji, podobnie jak w Egipcie, występuje bakshish, który stanowi ważny element tureckiej kultury, a dla lokalnej społeczności finansowe wsparcie, bo zarobki są tutaj niskie. Przyjęło się, że napiwki w restauracjach i kawiarniach zostawia się w wysokości ok. 5-10% wartości rachunku, chyba że doliczono już opłatę serwisową (servis ücreti).

W tureckich hotelach również mile widziane są drobne napiwki dla bagażowych (10-20 lirów tureckich) czy pokojówek (20-30 lirów tureckich dziennie). W taksówkach zwyczajowo zaokrągla się kwotę do najbliższej okrągłej liczby. Przyjęło się również wręczenie napiwków kierowcom na wycieczkach lokalnych – zwykle ok. 5-10% wartości usługi. Wręczenie bakshis bezpośrednio „do rąk” pracownika uchodzi za wyraz Twojego zadowolenia. Dlatego miej przy sobie zawsze drobne nominały liry tureckiej. Jednak w Turcji powszechnie akceptuje się również euro lub dolary. O tym, którą walutę zabrać ze sobą na wakacje, może decydować region, do którego się wybierasz. W niektórych miejscach popularniejszy jest dolar, w innych euro.

Napiwki w Polsce 

W Polsce, jak już zasygnalizowano na początku, napiwki nie są obowiązkowe, a jedynie mile widziane w ramach podziękowania za dobrą obsługę. Napiwek najczęściej zostawia się w restauracjach i kawiarniach, gdzie przyjęło się zaokrąglać rachunek w górę lub zostawiać około 10-15% jego wartości. 

Drobny napiwek można zostawić w barach, na przykład za przygotowanie ekstra drinków lub szybką obsługę. W taksówkach popularne jest zaokrąglenie kwoty do pełnej liczby. W hotelach napiwki są mniej powszechne, ale za specjalne usługi, takie jak pomoc z bagażem czy dodatkowe sprzątanie, warto obsłudze zostawić mały napiwek. 

Ile daje się napiwku podczas urlopu? Podsumowanie

Podsumowując, napiwki podczas urlopu to nie tylko kwestia finansowa, ale także element kultury. Zrozumienie lokalnych praktyk, takich jak bakshish w Egipcie, pozwala uniknąć nieporozumień i okazać zarazem szacunek dla miejscowych zwyczajów. To także ukłon w kierunku osób, które dbają o Twój komfort podczas urlopu. Aby wysokość napiwku była satysfakcjonująca, kwotę do zapłaty zaokrąglij w górę lub dolicz procent wartości rachunku, zwykle od 5 do 15%.