Największe wodospady świata 

Zastanawiasz się, co czyni wodospad „największym”? Czy jest to jego wysokość, szerokość, a może potężny przepływ wody? Okazuje się, że pojęcie to jest bardziej złożone, niż mogłoby się wydawać, a różne wodospady zasługują na ten tytuł, ale w odmiennych kategoriach. W tym zestawieniu przedstawię Ci kilka wodospadów, które uznawane są za „naj”.

Spis treści:

• Kryteria oceny wodospadów 
• Najwyższy wodospad świata – Salto Angel  
• Najwyższy wodospad w Europie – Wodospady Krimml 
• Największe i najsłynniejsze wodospady świata 
  • Wodospad Niagara – najbardziej znany 
  • Wodospad Wiktorii – największa ciągła tafla spadającej wody 
  • Wodospad Tugela – drugi najwyższy wodospad na świecie
  • Wodospad Iguazu – najszerszy system wodospadów 
  • Wodospad Livingstone – największy przepływ wody
• Wodospady Europy – piękne kaskady na kontynencie 
  • Wodospad w Czechach – Wodospad Mumlavský 
  • Wodospady Algar 
  • Wodospad Siklawa
• Porównanie wodospadów

Kryteria oceny wodospadów 

To, w jaki sposób jest klasyfikowany wodospad, jest kwestią złożoną i zależy od przyjętych kryteriów. Wysokość, szerokość, natężenie przepływu i powierzchnia spadającej wody to kluczowe miary, które pozwalają ocenić majestat i skalę poszczególnych wodospadów. 

• Wysokość – mierzy pionową odległość spadającej wody. Należy pamiętać, że niektóre wodospady składają się z wielu kaskad, co utrudnia określenie jednej, prostej wysokości. 
• Szerokość – mierzy całkowitą rozpiętość wodospadu od jednej strony do drugiej, podkreślając jego rozległy charakter. 
• Natężenie przepływu – określa objętość wody, która przelewa się przez krawędź w danym czasie (zazwyczaj w m³/s), co świadczy o potędze strumienia. 
• Powierzchnia spadającej wody – łączy wysokość i szerokość, aby opisać ogólny wizualny pływ wodospadu. 

Najwyższy wodospad świata – Salto Angel  

Salto Angel (hiszp. Salto Ángel) jest uznawany za najwyższy nieprzerwany wodospad na świecie. Znajduje się w Parku Narodowym Canaima, w stanie Bolívar, w południowo-wschodniej Wenezueli. Jego całkowita wysokość wynosi zdumiewające 979 metrów, a najdłuższy pojedynczy spadek mierzy 807 metrów. 

Pomimo swojej ogromnej wysokości, Salto Angel jest wąski i często charakteryzuje się niskim natężeniem przepływu, co może sprawiać, że jest „mniej spektakularny” w porównaniu z wodospadami o większym przepływie. W porze deszczowej (zazwyczaj od czerwca do grudnia) wodospad tworzy własną lokalną pogodę, wytwarzając mgłę, którą można poczuć w promieniu jednego kilometra. Dostęp do Salto Ángel jest utrudniony ze względu na jego odizolowane położenie w dżungli. 

Najwyższy wodospad w Europie – Wodospady Krimml

Wodospady Krimml, położone w Austrii, są najwyższymi wodospadami w Europie, osiągając łączną wysokość 385 metrów. Składają się z trzech wyraźnych poziomów kaskad: 

Z uwagi na wodospady Krimml, teren Parku Narodowego Wysokich Taurów został uhonorowany Dyplomem Ochrony Przyrody Rady Europy. Znaczące i przełomowe badanie kliniczne wykazało, że wyjątkowo drobna mgiełka aerozolowa (aerozol w zakresie nano) generowana przez wodospady prowadzi do trwałej poprawy zdrowia człowieka w przypadku ogólnych alergii i astmy alergicznej. Ta unikalna właściwość terapeutyczna dodaje niezwykłego wymiaru do ich wartości. Podkreśla się, że wodospady mogą mieć głębokie znaczenie ekologiczne, geologiczne, kulturowe, zdrowotne lub rekreacyjne w swoich regionalnych kontekstach. 

Największe i najsłynniejsze wodospady świata

Na świecie istnieje jeszcze kilka wodospadów, które zasłużyły na miano rekordzistów. Poniżej znajdziesz część z nich.  

Wodospad Niagara – najbardziej znany 

Wodospad Niagara to jeden z najbardziej znanych wodospadów na świecie. Znajduje się na rzece Niagara, na granicy międzynarodowej między Ontario w Kanadzie, a stanem Nowy Jork w USA. Składa się z dwóch głównych części, rozdzielonych Wyspą Kozią: 

Wodospad Niagara szczyci się jednym z najwyższych średnich natężeń przepływu na świecie, wynoszącym 2400 m³/s. Sam Wodospad Podkowiasty może przepuszczać 168 000  m³/m w ciągu dnia. Ogromna moc generowana przez ten przepływ została wykorzystana do produkcji energii hydroelektrycznej (np. elektrownie Sir Adam Beck 1 i 2). 

Wodospad Niagara jest również słynnie znany jako „Stolica Miesiąca Miodowego” i był miejscem różnych historycznych wyczynów, od chodzenia po linie po spływy w beczce. 

Wodospad Wiktorii – największa ciągła tafla spadającej wody 

Wodospad Wiktorii zwany także jako „Grzmiący Dym”. To spektakularny wodospad położony na rzece Zambezi, tworzący naturalną granicę między Zambią na północy, a Zimbabwe na południu. Jest on około dwukrotnie szerszy i dwukrotnie głębszy niż Wodospad Niagara. Jego imponujące wymiary obejmują szerokość 1708 metrów i wysokość 108 metrów. 

Wodospad Wiktorii wyróżnia się unikalnie tym, że tworzy „największą ciągłą taflę spadającej wody na świecie”. To wyróżnienie wynika z jego niezrównanego połączenia znacznej wysokości, ekstremalnej szerokości i ogromnego natężenia przepływu, wszystko to zbiega się w jedną, grzmiącą kurtynę. Jego średnie natężenie przepływu przekracza 1000 m³/s, a szczytowe objętości powodziowe osiągają do 12 800 m³/s między lutym a majem, co plasuje go wśród najwyższych na świecie. 

Wodospad Tugela – drugi najwyższy wodospad na świecie 

Wodospad Tugela to kompleks sezonowych wodospadów położony w Górach Smoczych (Drakensberg), w Parku Narodowym Royal Natal w prowincji KwaZulu-Natal w Republice Południowej Afryki. Jest on oficjalnie wymieniony z łącznym spadkiem pięciu oddzielnych, swobodnie spadających progów wynoszącym 947-948 metrów. Najdłuższy pojedynczy spadek w kompleksie mierzy 411 metrów. 

Wodospad Tugela jest silnym kandydatem do tytułu najwyższego wodospadu na świecie, stanowiąc wyzwanie dla Salto Angel.  

Wodospad Iguazu – najszerszy system wodospadów

Wodospady Iguazú (w Brazylii zwane Iguaçu Falls) to monumentalny system wodospadów na granicy Argentyny (prowincja Misiones) i Brazylii (stan Paraná). Z ponad 275 kaskadami rozciągającymi się na 2,7 km, stanowią one największy kompleks wodospadów na świecie. Najbardziej imponującym elementem jest „Diabelska Gardziel” (Devil’s Throat), czyli podkowiasty kanion, z którego woda spada z wysokości nawet 82 metrów. Dzięki swoim walorom przyrodniczym, obszar ten został objęty ochroną w ramach parków narodowych po obu stronach granicy, a także wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. 

Wodospad Livingstone – największy przepływ wody 

Wodospady Livingstone’a to rozległa sukcesja 32 bystrzy i katarakt na dolnym biegu rzeki Kongo w zachodniej Afryce równikowej. Rozciągają się na około 350 kilometrów między Malebo Pool, a Matadi w Demokratycznej Republice Konga. Całkowity spadek wysokości w tej rozległej serii wodospadów wynosi około 260 metrów. 

Sama rzeka Kongo szczyci się drugim co do wielkości natężeniem przepływu na świecie, ustępując jedynie Amazonce. W konsekwencji najniższe bystrza w Wodospadach Livingstone’a, w szczególności Wodospady Inga, są uważane za największy wodospad na świecie pod względem natężenia przepływu, ze średnim rocznym przepływem wynoszącym około 42 000 m³/s. 

 To ogromne natężenie przepływu, w połączeniu ze znacznym spadkiem, przekłada się na „ogromny potencjał hydroenergetyczny”, czego dowodem są istniejące elektrownie wodne Inga oraz proponowany projekt Grand Inga, który (jeśli zostanie ukończony) będzie największą elektrownią wodną na Ziemi. 

Wodospady Europy – piękne kaskady na kontynencie 

Aby podziwiać te piękne twory wodne nie musisz podróżować na inny kontynent. Poznaj Europejskie cuda natury.  

Wodospad w Czechach – Wodospad Mumlavský

Wodospad Mumlavský to znacząca atrakcja przyrodnicza położona w Mumlavskim Dole w pobliżu Harrachova, w Karkonoszach w Czechach. Ma około 10 metrów wysokości i 10 metrów szerokości i jest uważany za „najbogatszy wodospad w Karkonoszach”.  Charakterystyczną cechą geologiczną jest obecność „Olbrzymich Kotłów” lub „Oczu Diabła”, które są fascynującymi granitowymi zagłębieniami wyrzeźbionymi w skale przez płynącą wodę bezpośrednio pod wodospadem. Wodospad jest dostępny przez cały rok, oferując szczególnie piękne widowisko lodospadu zimą. 

Wodospady Algar

Wodospady Algar (Las Fuentes del Algar) to piękna atrakcja przyrodnicza położona około 15 km od Benidormu w Hiszpanii. Są one znane jako „oaza spokoju” i często określane jako „naturalny park wodny”. Miejsce to charakteryzuje się naturalnymi wodospadami i źródłami, lokalnie znanymi jako „Tolls”, utworzonymi przez rzekę Algar. Odwiedzający mogą kąpać się w krystalicznie czystych wodach, które historycznie uważano za korzystne dla zdrowia. Aby dotrzeć do wodospadu, musisz podążać wzdłuż 1,5-kilometrowego biegu rzeki, który obejmuje liczne stopnie. Sprawia to, że trasa jest mniej odpowiednia dla osób z trudnościami w chodzeniu. 

Wodospad Siklawa

Siklawa, nazywana również Wielką Siklawą, to najwyższy wodospad w Tatrach Polskich. Znajduje się w Dolinie Roztoki, na potoku Roztoka, który wypływa z Wielkiego Stawu Polskiego. 

Wodospad opada z progu skalnego, oddzielającego Dolinę Pięciu Stawów od Doliny Roztoki. Jego wysokość, w zależności od źródła, szacuje się na około 65–70 metrów, przy czym spadek wody odbywa się pod kątem 35 stopni. To nie jest pionowy spad, co sprawia, że Siklawa wyróżnia się spośród innych wodospadów. 

Największy i najbardziej imponujący widok oferuje po obfitych opadach deszczu oraz w okresie wiosennych roztopów. Wtedy strumień wody jest najpotężniejszy, a na skalnym progu tworzy się imponująca, biała smuga, od której pochodzi nazwa wodospadu (od słowa „sikleć”, oznaczającego lanie się, sikanie). Wodospad nie jest zasilany przez masywny potok o dużym przepływie, dlatego w okresach suszy jego nurt znacznie słabnie. 

Porównanie wodospadów 

Poniższa tabela podsumowuje kluczowe informacje na temat wodospadów, które opisałam w tekście.  

Największe wodospady świata – podsumowanie 

Wyżej opisane wodospady to tylko część bogactwa przyrody. Ich potęga i piękno inspirują do dalszych podróży i poszukiwań. Niezależnie od tego, czy mierzymy je wysokością, szerokością czy potęgą przepływu, każdy z tych naturalnych cudów wywiera niezapomniane wrażenie. Od majestatycznych kaskad Ameryki Południowej, po malownicze wodospady Europy, wszystkie przypominają nam o niezwykłej sile natury.  

Być może te informacje zainspirują Cię do zobaczenia na własne oczy, jak woda wyrzeźbiła jeden z tych naturalnych cudów? Choć statystyki są fascynujące, nic nie odda potęgi grzmiącej wody tak, jak osobiste doświadczenie.