Wilno to wyjątkowe miasto o bogatej historii i kulturze, pełne zabytków i fascynujących atrakcji, idealne na weekendowy wyjazd. Spacerując po Starówce wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO, poczujesz atmosferę minionych epok. Na szczególną uwagę zasługuje Ostra Brama z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Koniecznie odwiedź też Katedrę Wileńską wraz z Placem Katedralnym oraz zanurz się w pełnych zieleni Ogrodach Bernardyńskich. Miłośnicy literatury i twórczości Adama Mickiewicza powinni natomiast zatrzymać się przy Uniwersytecie Wileńskim. Mam nadzieję, że mój wpis zachęci Cię do podróży do stolicy Litwy.
W tym artykule piszę o takich zabytkach i miejscach jak:
- Atrakcje w Wilnie – Stare Miasto wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO
- Ostra Brama i obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej
- Uniwersytet Wileński
- Ulica Literacka w Wilnie
- Plac Katedralny z Katedrą Wileńską
- Zamek Wielkich Książąt Litewskich – Zamek Dolny
- Zamek Górny i Baszta Giedymina
- Ogrody Bernardyńskie
- Góra Trzech Krzyży
- Muzeum Ofiar Ludobójstwa w Wilnie
- Cmentarz na Rossie
- Zabytki sakralne Wilna
- Inne oblicze Wilna – nowocześnie i z energią
- Wilno z lotu ptaka
- Wodne atrakcje w Wilnie: surfing na sztucznej fali i spływy kajakowe
- Saunowanie po litewsku
- Festiwal chłodnika litewskiego – Vilnius Pink Soup Fest
- Nowa kuchnia bałtycka
Atrakcje w Wilnie – Stare Miasto wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO
Wileńska Starówka, wpisana na listę UNESCO, to obowiązkowy punkt podczas nostalgicznych spacerów po mieście. Dzielnica stanowiąca mieszankę architektury barokowej, gotyckiej i renesansowej to świadectwo bogatej historii i przeszłości Wilna. Zwiedzanie Wilna najlepiej rozpocząć właśnie od Starego Miasta. Przespaceruj się krętymi uliczkami z zabytkowymi kościołami, malowniczymi dziedzińcami i wyjątkowymi sklepikami z rzemiosłem ukrytymi za każdym rogiem.
W sercu Starego Miasta znajduje się też Wileński Ratusz i Plac Ratuszowy, a na jego skraju kolejne atrakcje, czyli fontanna i Kompas Wileński. Krocząc w stronę Ratusza, zbocz na chwilę z drogi i odwiedź celę Konrada znaną z „Dziadów” Adama Mickiewicza. Możesz tak zaplanować spacer, żeby zwiedzić najciekawsze zabytki Starówki Wilna w jeden dzień.
Ostra Brama i obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej
Niekwestionowanie najbardziej znany zabytek Wilna. Dla wielu symbol historii i tradycji, ale także (a może przede wszystkim) wiary. Polscy turyści znają Matkę Boską Ostrobramską z „Pana Tadeusza” Mickiewicza. Rzekomo to właśnie Najświętszej Maryi Pannie wieszcz zawdzięczał cudowne ozdrowienie, gdy „martwą podniósł powiekę”.
Sam obraz Matki Boskiej datowany jest na XVII wiek. Maryja jest na nim przestawiona w niecodzienny sposób, bo bez Dzieciątka. Wizerunek początkowo wisiał w drewnianej kapliczce mieszczącej się obok Ostrej Bramy. Kaplica jednak spłonęła podczas jednego z pożarów miasta, a obraz w cudowny sposób ocalał. Po kilkudziesięciu latach trafił do nowo wybudowanej kaplicy Ostrobramskiej. W jej oknach już z daleka można dostrzec wizerunek Maryi Panny. Miejsce przy Ostrej Bramie otacza atmosfera zadumy i modlitwy. To właśnie tutaj przychodzą wierni prosić o zdrowie, łaski i przychylność Madonny.
Uniwersytet Wileński
Na Starówce znajduje się jedna z najstarszych europejskich uczelni, czyli Uniwersytet Wileński, założony decyzją Stefana Batorego w drugiej połowie XVI wieku. Sam budynek to prawdziwa gratka dla miłośników architektury, ponieważ rozległy kampus jest mieszanką stylów. Przeplatają się tu motywy gotyckie, renesansowe i barokowe, tworząc razem wyjątkową całość. Na Uniwersytecie Wileńskim studiował przywoływany już Adam Mickiewicz, ale i inni polscy poeci – drugi z naszych narodowych wieszczów, Juliusz Słowacki, oraz noblista Czesław Miłosz.
CIEKAWOSTKA!
Uniwersytet Wileński posiada własną bibliotekę, której zbiory są gromadzone od początku funkcjonowania uczelni. I dziś znajduje się wśród nich ponad 5 milionów rękopisów, w tym naprawdę rzadkie manuskrypty oraz bezcenne i unikatowe egzemplarze. Jednym z nim jest “Katechizm” Martynasa Mažvydasa, czyli pierwsza książka w języku litewskim wydana w 1547r.
Niedaleko uniwersytetu znajduje się także Pałac Prezydencki z ogrodami. Jest to obecna siedziba głowy państwa i odbywają się tu ceremonie podniesienia flagi. Warto tu zajrzeć szczególnie w okresach świątecznych, gdy jest pięknie udekorowany. Pałac pozostaje dostępny dla zwiedzających, ale tylko w weekendy.
Ulica Literacka w Wilnie
Jeśli chcesz podążać śladami Mickiewicza, to ulica Literacka jest zdecydowanie jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych Wilna. Polski wieszcz mieszkał tutaj w XIX wieku, wówczas ulica była pełna księgarni i drukarni. Obecnie ulica stanowi swoistą galerię na świeżym powietrzu. To inicjatywa grupy artystów, którzy wmurowali w ściany budynków tabliczki i przedmioty związane z literatami. Znajdziesz tu więc z jednej strony tabliczkę Miłosza, Szymborskiej lub Gałczyńskiego, a z drugiej – tak nietypowe przedmioty, jak sztuczna szczęka czy noże kuchenne.
Katedra Wileńska z Placem Katedralnym
Bazylika Archikatedralna św. Stanisława i św. Władysława to kolejny z ważnych litewskich symboli. Jej powstanie wiąże się z przyjęciem chrześcijaństwa przez Litwinów. Choć wielokrotnie odbudowywana po pożarach i skutkach stoczonych wojen, to zachowała elementy stylów gotyckich, renesansowych i barokowych.
W podziemiach katedry znajdują się katakumby, a w kryptach spoczywają m.in. najwięksi władcy litewscy, w tym Wielki Książę Aleksander. Zobaczysz tu także pozostałości średniowiecznych murów.
Na Placu Katedralnym, tuż obok katedry, znajduje się natomiast 57-metrowa dzwonnica, która jest dostępna dla zwiedzających. Z jej tarasu widokowego zobaczysz wspaniałą panoramę miasta.
Zamek Wielkich Książąt Litewskich – Zamek Dolny
Wybudowany w XIV wieku zamek pierwotnie służył jako obronna twierdza Wielkiego Księstwa Litewskiego. Potem został przekształcony w rezydencję m.in. Księcia Witolda i Zygmunta Augusta, który podobno sprowadził włoskich architektów, aby dodali budowli renesansowych akcentów.
Obecnie zamek stanowi ważny symbol narodowy. Odrestaurowany pełni funkcję muzeum historycznego. Razem z Katedrą Wileńską i przylegającym do niej Placem tworzy ważny punkt na mapie turystycznej miasta, nie tylko ze względów historycznych, ale także architektonicznych. Nazywany jest Dolnym w odróżnieniu od wznoszącego się wyżej, na wzgórzu, Zamku Górnego.
Zamek Górny i Baszta Giedymina
Na wzgórzu Giedymina wznosi się samotna ceglana baszta i pozostałości pałacu na Zamku Górnym. Wieża Giedymina to jedyny zachowany element Zamku Górnego zbudowanego przez Wielkiego Księcia Giedymina w XIV w. Obecnie znajduje się tu muzeum, a najlepszy widok na miasto zapewnia taras widokowy baszty.
Ogrody Bernardyńskie
Za basztą i Zamkiem Górnym rozciągają się rozległe Ogrody Bernardyńskie. Ich historia sięga XV wieku, kiedy to zostały założone przez mnichów z Zakonu Braci Mniejszych. Obecnie zmodernizowane ogrody są najpopularniejszym miejscem spacerowym w mieście zarówno dla miłośników zwiedzania, jak i wypoczynku. Na terenie znajduje się rosarium oraz liczne egzotyczne gatunki drzew i roślin. W centralnym punkcie ogrodów możesz odpocząć przy muzycznej fontannie.
Góra Trzech Krzyży
Wśród pięknej zieleni Parku Górnego znajduje się wzgórze z widocznym już z daleka Pomnikiem Trzech Krzyży. Upamiętnia on męczeńską śmierć franciszkańskich mnichów, ukrzyżowanych i zrzuconych ze wzgórza. Dziś stanowi symbol narodowy. Warto tu w szczególności zajrzeć podczas zachodu słońca lub wypatrywać pomnika po zmroku, ponieważ często jest podświetlony różnymi kolorami.
Muzeum Ofiar Ludobójstwa w Wilnie
Kolejnym przystankiem na trasie zwiedzania, choć trudnym i pełnym smutnej historii, jest Muzeum Ofiar Ludobójstwa w Wilnie, które zostało utworzone w 1992 roku. Powstało w byłym budynku NKWD-KGB, gdzie odbywały się przesłuchania. Znajdziesz tu nie tylko dokumenty, sprzęty, zdjęcia, oryginalne więzienne meble, ale także całą salę przesłuchań – zlokalizowaną w piwnicy budynku, niegdyś uchodzącą za wewnętrzne więzienie.
CIEKAWOSTKA
Jeśli masz więcej czasu na zwiedzanie, polecam także wyprawę do więzienia na Łukiszkach. Obecnie to liczące ponad sto lat miejsce stało się przestrzenią artystyczną i pod szyldem “Więzienie na Łukiszkach 2.0” jest dostępne dla odwiedzających. Odbywają się tu koncerty, festiwale i inne wydarzenia kulturalne, a byłe cele więźniów zaaranżowano na sale prób lokalnych zespołów. W więzieniu na Łukiszkach był nagrywany 4. sezon serialu “Stranger Things”. W samym Wilnie był też kręcony film “Czarnobyl” oraz “Wojna i Pokój”.
Cmentarz na Rossie
Jedna z czterech polskich nekropolii narodowych. Stanowi także dla wielu obowiązkowy punkt podczas zwiedzania Wilna. Zostało tu pochowanych wielu naszych rodaków. To właśnie na Cmentarzu na Rossie w Wilnie znajduje się mauzoleum Matka i Serce Syna, czyli grób Marii Piłsudskiej wraz ze złożonym sercem Marszałka. Życzeniem Józefa Piłsudskiego było, by po śmierci jego serce spoczęło właśnie przy matce. Na Rossie są też pochowane jego żona i siostra.
Zabytki sakralne Wilna
Wileńskie obiekty sakralne stanowią integralną część miasta i warto je zobaczyć choćby ze względu na ciekawą architekturę. Monumentalne kościoły – jak kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu czy kościół Św. Anny albo kościół św. Kazimierza – i wspaniałe prawosławne cerkwie (np. cerkiew św. Ducha, cerkiew św. Michała), zachwycą Cię freskami, bogato zdobionymi ołtarzami i architektoniczną różnorodnością.
Inne oblicze Wilna – nowocześnie i z energią
Wilno ma wiele do zaoferowania. Już powyższe klasyczne punkty sprawiają, że trzydniowy urlop będzie wypełniony planami prawie po brzegi. Jednak jeśli masz ochotę odkryć ciekawe, odmienne wileńskie atrakcje, to zerknij, czym jeszcze zachwyci Cię to miasto podczas wyjazdu.
Wilno z lotu ptaka
Możesz oglądać starówkę miasta wprost z unoszącego się nad nią balonu. Lot nad historycznym centrum o wschodzie słońca dostarcza pięknych widoków i wrażeń.
Jeśli wolisz czuć grunt pod nogami, to świetną alternatywą jest Wileńska Wieża Telewizyjna. Możesz spacerować 160 metrów nad ziemią po szklanej podłodze. Dla fanów podwójnej dawki wrażeń możliwa jest wędrówka po krawędzi wieży (z uprzężą) i zapierające dech widoki na panoramę Wilna.
Wodne atrakcje w Wilnie: surfing na sztucznej fali i spływy kajakowe
Choć Wilno nie leży nad morzem, potrafi zaskoczyć miłośników wodnych atrakcji. Jednym z najbardziej wyjątkowych miejsc jest Citywave – jedyna w całej Europie Północnej sztuczna fala, na której można spróbować surfingu bez względu na pogodę. To świetna zabawa zarówno dla doświadczonych surferów, jak i tych, którzy dopiero stawiają swoje pierwsze kroki „na fali”.
A jeśli bliżej Ci do spokojniejszego klimatu, miasto ma w zanadrzu coś równie ciekawego. Przez Wilno przepływają rzeki Wilia (Neris) i Wilejka (Vilnelė), idealne do odkrywania miasta z zupełnie innej perspektywy – z kajaka. Prawdziwy hit to nocne spływy: oświetlone mosty, lekka cisza i odbijające się w wodzie światła miasta tworzą atmosferę, którą trudno zapomnieć.
Saunowanie po litewsku
Litewska pirtis to zupełnie inny świat niż zwykła sauna, jaką kojarzymy z siłowni czy hotelowego spa. Tutaj wchodzisz w przestrzeń, która ma więcej wspólnego z rytuałem odnowy niż z szybkim „wygrzaniem się” po treningu. Pirtis jest traktowana jak mała świątynia – miejsce oczyszczenia i wyciszenia.
Cały proces prowadzi pirtininkas, czyli lokalny mistrz łaźni, który dba nie tylko o temperaturę, ale przede wszystkim o atmosferę. W trakcie sesji korzysta się z aromatycznej pary, naturalnego miodu, ziół, a nawet naparów przygotowanych specjalnie pod rytuał. Kluczowe są też witki z brzozy lub dębu. Ich delikatne, rytmiczne smagania pobudzają krążenie, rozluźniają ciało i uwalniają dobroczynne olejki eteryczne z liści.
Doświadczenie pirtis jest jednocześnie fizyczne i emocjonalne – pozwala wrócić do prostych, tradycyjnych metod dbania o ciało i głowę. Po takiej sesji większość osób mówi o uczuciu „całkowitego odprężenia”, jakby na chwilę ktoś zdjął z ramion całe napięcie. Jeśli chcesz naprawdę poczuć litewską kulturę, pirtis jest jednym z tych przeżyć, których po prostu nie możesz pominąć.
Festiwal chłodnika litewskiego – Vilnius Pink Soup Fest
Tak, to wcale nie żart – w Wilnie naprawdę odbywa się festiwal dedykowany… zupie. I to nie byle jakiej, bo šaltibarščiai, czyli kultowemu litewskiemu chłodnikowi, który swoim intensywnie różowym kolorem potrafi wywołać uśmiech jeszcze zanim spróbujesz pierwszej łyżki. Ten narodowy przysmak ma wśród Litwinów status niemal świętości, więc nikogo tu nie dziwi, że doczekał się własnego święta.
Podczas Vilnius Pink Soup Fest, organizowanego co roku pod koniec maja lub na początku czerwca, miasto zamienia się w różową stolicę Europy. Możesz liczyć na food trucki serwujące chłodnik w najróżniejszych wariacjach, kolorowe instalacje, muzykę na żywo, a przede wszystkim – falę pozytywnego, totalnie wyluzowanego klimatu. Ludzie przebierają się w kreatywne, różowe stroje, artyści tworzą specjalne projekty inspirowane tą barwą, a całe wydarzenie przypomina trochę rozkoszny, kulinarny karnawał.
To świetny przykład tego, jak ogromny dystans i poczucie humoru mają mieszkańcy Wilna – potrafią celebrować nawet zupę, i to w naprawdę spektakularny sposób.
Nowa kuchnia bałtycka
Litewska kuchnia to nie tylko cepeliny i sycące dania z ziemniaków — choć te klasyki potrafią być naprawdę genialne. Dzisiejsze Wilno to zupełnie nowy kulinarny rozdział, a jego dynamiczna gastronomiczna scena przyciąga uwagę smakoszy z całej Europy. Symbolicznym momentem tej przemiany było oficjalne pojawienie się w mieście Przewodnika Michelin, który tylko potwierdził to, co mieszkańcy wiedzieli już od dawna: Wilno gotuje na światowym poziomie.
To właśnie tutaj rozwija się nurt New Baltic Cuisine, w którym króluje sezonowość, lokalne składniki i kreatywne, nowoczesne techniki. Szefowie kuchni korzystają z tego, co rośnie „tu i teraz” – od produktów z małych gospodarstw po skarby litewskich lasów, takie jak grzyby, zioła czy dzikie owoce. Efekt? Dania, które jednocześnie są proste w idei, a zaskakujące w formie i smaku.
Ale najfajniejsze jest to, że kulinarna energia Wilna nie kończy się na typowych restauracjach. W mieście działają nowoczesne hale targowe, gdzie między stoiskami lokalnych rolników znajdziesz kreatywne koncepty kulinarne i street food z twistem. To świetne miejsca, żeby poczuć atmosferę miasta – zwłaszcza wieczorami, gdy zaczynają się koncerty i weekendowe imprezy z DJ-ami.
Jeśli kochasz odkrywać miasta przez jedzenie, Wilno zostawi Cię z listą smaków, do których chce się wracać.
Jeśli planujesz podróż do Wilna, nie zapomnij stworzyć sobie listy polecanych miejsc – dzięki niej z pewnością nie ominiesz żadnej z atrakcji litewskiej stolicy. Wileńska starówka to idealne miejsce na początek zwiedzania, gdzie krok po kroku zanurzysz się w fascynującej historii tego miasta, pełnej pięknych zabytków i klimatycznych zakątków. Nie pomijaj także kulinarnych wileńskich perełek. Wybierz dogodny hotel i pozwól, by Wilno oczarowało Cię na weekend.
